The Home Clinic
Bel The Home Clinic

Alcoholverslaving

Bij een alcoholverslaving heb je geen controle meer over de hoeveelheid alcohol die je drinkt of over de momenten waarop je alcohol drinkt. De online therapie van The Home Clinic helpt je bij het stoppen met drinken en het herwinnen van de controle over je leven.

Ik zoek hulp 0294 450 186

Op deze pagina

Heb je een alcohol­probleem? Zoek direct hulp!
Chat

00:00 / 00:00

Wat is Alcoholverslaving?

In onze samenleving is het gebruik van alcohol sociaal geaccepteerd. Veel mensen drinken regelmatig een biertje of een wijntje, waardoor het gevaar van alcohol snel wordt onderschat en een alcoholverslaving soms laat wordt vastgesteld. Hierdoor is alcohol één van de meest gebruikte verslavende middelen ter wereld.

Je kunt spreken van een alcoholverslaving als je sinds lange tijd geen controle meer hebt over de hoeveelheid alcohol die je drinkt of over de momenten waarop je alcohol drinkt. Je kunt een alcoholverslaving bij jezelf testen: stop een aantal maanden met drinken. Als je dit niet kunt, grote moeite ondervindt om te stoppen of als je ontwenningsverschijnselen ervaart tijdens het stoppen met alcohol, heb je mogelijk een alcoholverslaving.

Naast een alcoholverslaving kan teveel alcoholgebruik leiden tot extra gezondheidsrisico's zoals een hoge bloeddruk of kanker. Helaas zijn sommige mensen meer verslavingsgevoelig dan anderen. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een genetische aanleg voor verslaving.

Elk weekend alcohol

Binge-drinking: elk weekend alcohol

Je kunt ook een alcoholverslaving hebben zonder dagelijks te drinken. Sommige mensen drinken bijvoorbeeld op werkdagen niets maar gebruiken grote hoeveelheden alcohol in het weekend. Dit wordt ook wel binge-drinking genoemd. Als je elk weekend veel drinkt kunnen dezelfde risico's ontstaan als bij dagelijks drinken, maar is er ook een vergrote kans op black-outs, alcoholvergiftiging of een hartinfarct.

Ik zoek hulp

Signalen van alcoholverslaving

Bij het vaststellen van een alcoholverslaving wordt er naast de hoeveelheid die je drinkt ook gekeken naar de psychologische of lichamelijke afhankelijkheid van alcohol. Hierbij staat een aantal signalen voorop.

4 belangrijke signalen van alcoholverslaving

  1. Je hebt steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te bereiken;
  2. Als je stopt met drinken heb je last van ontwenningsverschijnselen, zoals trillen of zweten;
  3. Je verlangt steeds vaker naar alcohol;
  4. Je blijft alcohol drinken terwijl jij of anderen vaststellen dat door het alcoholgebruik problemen in je leven ontstaan.

Als je twijfelt over je alcoholgebruik dan kun je de Alcoholtest doen. Deze test duurt 1 tot 1½ minuut en is volledig anoniem.

Wil je stoppen met alcohol?

Een alcoholverslaving wordt erger als je blijft drinken. Herken je bovenstaande bij jezelf of een ander dan heb je hulp nodig. The Home Clinic biedt lichte tot intensieve hulp bij het afkicken van alcohol. Je kunt ons bellen als je meer wilt weten over onze behandelingen of als je hulp zoekt bij het stoppen met alcohol.

Verlies van Controle?

Twijfel je over je eigen alcoholgebruik of dat van een dierbare naaste?

0294 450 186
alcohol hunkering

Alcoholverslaving is een ziekte

Alcoholverslaving is een aandoening die de manier waarop ons brein werkt verandert. Een alcoholverslaving versterkt negatieve emoties en impulsief gedrag en geeft een oncontroleerbare hunkering naar alcohol en ontwenningsverschijnselen bij het stoppen. Dit betekent dat je ook sneller emotioneel of agressief gedrag kunt vertonen. Als je langdurig veel alcohol drinkt dan kunnen er na verloop van tijd psychologische, lichamelijke en neurologische veranderingen optreden. Deze veranderingen gebeuren geleidelijk.

Lees meer op Alcoholisme: een chronische ziekte.

Vaststellen van alcoholverslaving

Binnen de verslavingszorg worden de termen alcoholmisbruik, alcoholafhankelijkheid en problematisch alcoholgebruik gebruikt om de ernst van alcoholverslaving aan te duiden. Alcoholmisbruik is een term voor het op een onveilige en onverantwoorde manier drinken van alcohol. Bij alcoholafhankelijkheid wordt verwezen naar de lichamelijke afhankelijkheid met ontwenningsverschijnselen wanneer de alcohol wordt gestopt of verdwijnt uit het bloed. Alcoholafhankelijkheid en alcoholmisbruik zijn inmiddels vervangen door de term problematisch alcoholgebruik, waarbij er een onderscheid wordt gemaakt tussen matig en ernstig.

Problematisch alcoholgebruik volgens de DSM Problematisch alcoholgebruik Criteria volgens DSM 11 6 5 4 3 2 1 0 Criteria Ernstig: 6 of meer criteria Matig: 4 of 5 criteria Mild: 2 of 3 criteria

Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) kan problematisch alcoholgebruik geclassificeerd worden als mild, matig of ernstig afhankelijk van het aantal criteria waaraan iemand voldoet.

Iemand met een milde aandoening voldoet aan 2 of 3 criteria, iemand met een matige aandoening voldoet aan 4 tot 5 criteria en bij een ernstige vorm van problematisch alcoholgebruik voldoet iemand aan 6 of meer criteria.

Stoornis in het Gebruik van Alcohol

Criteria volgens DSM-5

  1. Je gebruikt vaak alcohol in grotere hoeveelheden of langer dan de bedoeling was.
  2. Het lukt je niet om het alcoholgebruik te minderen.
  3. Je besteedt veel tijd aan het drinken of het herstellen van alcohol.
  4. Je hebt een sterke hunkering naar drank.
  5. Door het alcoholgebruik kun je niet meer voldoen aan belangrijke verplichtingen op je werk, school of thuis.
  6. Je blijft alcohol gebruiken ondanks terugkerende sociale of interpersoonlijke problemen. Deze problemen worden veroorzaakt of verergerd door de effecten van alcohol.
  7. Vanwege het alcoholgebruik besteed je minder tijd of ben je gestopt met belangrijke sociale, beroepsmatige of vrijetijdsactiviteiten.
  8. Er is sprake van terugkerend alcoholgebruik in situaties waarin dit fysiek gevaar oplevert.
  9. Je blijft alcohol gebruiken, ook al weet je dat er blijvende of terugkerende lichamelijk of psychische problemen zijn die waarschijnlijk veroorzaakt of verergerd zijn door de alcohol.
  10. Er is sprake van tolerantie. Bij tolerantie heb je behoefte aan steeds meer alcohol om het gewenste effect te bereiken of heb je een duidelijk verminderd effect bij dezelfde hoeveelheid alcohol.
  11. Je hebt last van ontwenningsverschijnselen als je stopt met drinken of je gebruikt alcohol om ontwenningsverschijnselen te verlichten of te voorkomen.

Alcoholgebruik in Nederland

In Nederland wordt ongeveer 1 liter sterke drank, 2,5 liter wijn en 3,5 liter bier per hoofd van de bevolking per jaar gedronken.

11,5% van de mannen drinkt overmatig tegen 7% van de vrouwen.

26-43% van de geweldsincidenten in huis of op straat en ca 20% van alle verkeersongelukken in Nederland is alcoholgerelateerd.

De Gezondheidsraad adviseert geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één standaard glas alcohol per dag te drinken.

Jongeren (< 18 jaar) en vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven wordt geadviseerd om helemaal geen alcohol te drinken.

Tot 18 jaar is het in Nederland niet toegestaan om alcohol te kopen of bij je te hebben in het openbaar. Een openbare plek is bijvoorbeeld op straat of in het park, maar ook in de kroeg of het restaurant.

1. Bron: Trimbos

  • Geheugenverlies
  • Verlies van impulsbeheersing
  • Verminderd inschattingsvermogen
  • Sufheid
  • Onduidelijke spraak
  • Overgeven
  • Diarree
  • Bewusteloosheid.
  • Verhoogd risico op ongelukken en geweldsincidenten
  • Verslaving
  • Hoge bloeddruk
  • Maagzweer
  • Hersenschade
  • Vermindering van vruchtbaarheid
  • Geboorte-afwijkingen
  • Kanker

Ethanol.

Drink ik teveel?

Doe de test

Oorzaken van een alcoholverslaving

De meeste verslavende middelen, waaronder alcohol, beïnvloeden het plezier- en beloningscentrum in de hersenen. Door regelmatig alcoholgebruik passen de hersenen zich aan waardoor je steeds meer behoefte hebt aan alcohol en de controle over het gebruik verliest. Alcohol wordt een obsessie.

Alcoholverslaving is verlies van vrije wil over het gebruik van alcohol.

Biologische oorzaken

Bij herhaald alcoholmisbruik verandert de chemie van je hersenen waardoor je psychologisch en lichamelijk verslaafd raakt aan alcohol.

Alcohol verstoort je beoordelingsvermogen en tast je vermogen tot zelfbeheersing aan. Als je veel en vaak alcohol drinkt dan beland je in een viceuze cirkel omdat je lichaam juist dan bij onthouding steeds meer zal hunkeren naar alcohol. Uiteindelijk kun je gaan geloven dat je zonder drank niet meer functioneert.

De veranderingen die alcohol veroorzaakt in de hersenen kunnen levenslang zijn.

Sociale oorzaken

Alcoholverslaving komt relatief vaak voor omdat drinken een geaccepteerd onderdeel van de samenleving is.

De meeste Nederlanders proberen voor het eerst alcohol rond hun 15e levensjaar. Jongeren kijken naar volwassenen en denken dat drinken veilig is, omdat hun ouders het ook doen. Volgens de Nationale Drug Monitor heeft 80% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder minstens één keer in hun leven alcohol gedronken.

Armoede, schulden, eenzaamheid en het ontbreken van een levensdoel of perspectief geven een grotere kans op alcoholverslaving.

Co-morbide stoornissen

Sommige mensen raken eerder verslaafd aan alcohol dan anderen omdat hun hersenen gevoeliger zijn voor de effecten hiervan.

Bij 50% van de mensen met een alcoholverslaving speelt genetische aanleg een belangrijke rol. Daarnaast geven bepaalde psychologische stoornissen een grotere kans om verslaafd te raken aan alcohol. Deze aandoeningen staan bekend als co-morbide stoornissen als ze naast de alcoholverslaving bestaan.

Binnen The Home Clinic worden zowel co-morbide stoornissen als verslaving behandeld om de kans op volledig herstel te vergroten.

Psychische stoornissen met een verhoogd risico op alcoholverslaving

Soms wordt alcohol gebruikt als middel om bepaalde psychische problemen tegen te gaan. Hierdoor neemt de kans op een alcoholverslaving toe terwijl de psychische problemen met de alcohol niet worden opgelost en soms zelfs verergeren. Veel voorkomende stoornissen met een verhoogde kans op alcoholverslaving zijn:

  • Angst, depressie of rouwverwerking: Sommige mensen gebruiken alcohol om hun angst, verdriet of depressieve gevoelens te doven. Bij langdurig gebruik verdwijnen echter de positieve bijwerkingen van alcohol en kun je juist meer angstig of depressief worden.
  • Hyperactiviteit en concentratieproblemen: Alcohol vertraagt de activiteit in de hersenen en geeft ontspanning. Sommige mensen gebruiken daarom alcohol om hun innerlijke onrust te bestrijden. De werking hiervan is echter tijdelijk en na verloop van tijd kunnen de problemen juist verergeren.
  • Relatieproblemen: alcohol vermindert de impulsbeheersing waardoor er meer kans is op emotioneel en agressief gedrag. Dit kan leiden tot meer conflicten en vijandigheid
  • Stress en burn-out klachten: De verleiding is soms groot om een drankje te nemen om te kunnen ontspannen. Alcohol ondermijnt echter het probleemoplossend vermogen en dit kan gevoelens van faalangst en stress doen verergeren.

Andere stoornissen die een verhoogd risico op alcoholverslaving geven zijn:

  • Hypersensitiviteit
  • Aanpassingsstoornis
  • Borderline persoonlijkheids­stoornis
  • Antisociale persoonlijkheids­stoornis
  • Autisme
  • Ontwikkelings­stoornis of laag IQ
  • Niet aangeboren hersenletsel
  • Foetaal Alcohol Syndroom (FAS)

Bron: Trimbos

Gevolgen van alcoholverslaving

Alcoholverslaving heeft fysieke, psychologische en sociale gevolgen. De meest voorkomende signalen van een alcoholverslaving zijn onder meer het doorgaan met drinken ondanks de negatieve gevolgen en prioriteit geven aan drinken boven alles. Daarnaast kan een alcoholverslaving gezondheids- of psychologische problemen in stand houden, versterken en zelfs veroorzaken. Dit geldt onder meer voor angst, burnout of depressie.

Korte en lange termijn gevolgen van alcoholgebruik

Korte termijn effecten zijn effecten die optreden nadat iemand overmatig alcohol heeft gedronken. Deze kunnen onder meer bestaan uit:

  1. Geheugenverlies
  2. Verlies van impulsbeheersing
  3. Verminderd inschattingsvermogen
  4. Versuftheid
  5. Onduidelijke spraak
  6. Overgeven
  7. Diarree
  8. Bewusteloosheid

Bij langdurig overmatig alcoholgebruik kunnen er verschillende gezondheidsrisico's ontstaan. Zo is er onder meer een verhoogd risico op:

  1. Ongelukken en geweldsincidenten
  2. Verslaving
  3. Hoge bloeddruk
  4. Maagzweer
  5. Hersenschade
  6. Vermindering van vruchtbaarheid
  7. Geboorte-afwijkingen
  8. Kanker

Een alcoholverslaving raakt nooit de drinker alleen. Alcoholisten hebben vaak moeite om een gezonde relatie met hun partner of kinderen in stand te houden en vrienden en familieleden van alcoholisten krijgen eveneens te maken met de gevolgen van deze aandoening. The Home Clinic betrekt zoveel mogelijk de gezinsleden bij een behandeling om mensen te leren samenwerken in de strijd tegen verslaving en hiermee de negatieve spiraal van conflict en wantrouwen te doorbreken.

De gevolgen op sociaal en maatschappelijk vlak kunnen onder meer bestaan uit:

  1. Relatieproblemen
  2. Problemen binnen het sociale netwerk van vrienden, familie en collegae
  3. Problemen op het werk
  4. Financiële problemen
  5. Juridische problemen

Alcohol kan gevaarlijke interacties veroorzaken met drugs, maar ook met vrij verkrijgbare medicijnen en zelfs met cafeïne. Tijdens een intake bij The Home Clinic wordt er gevraagd naar andere drugs en medicijnengebruik naast alcohol. Verder wordt door middel van bloedonderzoek in kaart gebracht of er lichamelijk schade is aan organen als nier en lever.

De volgende interacties zijn berucht:

  1. Combinatie van alcohol met cocaïne: door het gebruik van cocaïne zijn mensen in staat enorme hoeveelheden alcohol te drinken die normaal niet mogelijk zijn. Hierdoor is een grotere kans op alcohol­vergiftiging.
  2. Combinatie van alcohol en paracetamol: de combinatie doet een grote aanspraak op de lever waardoor je sneller schade kunt oplopen aan dit orgaan.

Ontwennings­verschijnselen bij het stoppen met alcohol

Naast bovengenoemde korte en lange termijn gevolgen kun je ontwenningsverschijnselen of afkickverschijnselen ervaren als je stopt met drinken. Deze ontwenningsverschijnselen kunnen matig tot zeer ernstig zijn. Stoppen met drinken moet daarom altijd onder controle van een verslavingsarts of verslavingszorginstelling gebeuren bij een ernstige alcoholverslaving.

Ontwennings­verschijnselen

  • Zweten
  • Misselijkheid, overgeven
  • Rusteloosheid
  • Prikkelbaarheid voor geluid en licht
  • Vermoeidheid of lusteloosheid
  • Angstig of gespannen
  • Depressiviteit
  • Slapeloosheid
  • Verhoogde bloeddruk
  • Spierkramp
  • Tremoren waaronder bevende handen
  • Delirium tremens: verlaagd bewustzijn met soms zeer levendige hallucinaties
  • Epileptisch insult: bewustzijnsverlies met spierschokken en verkramping van het lichaam.

Lees meer over ontwenningsverschijnselen bij het afkicken van alcohol.

Behandeling van Alcoholverslaving

Mensen die verslaafd zijn aan alcohol moeten worden behandeld maar niet iedereen heeft dezelfde behandeling nodig. Wanneer je ontwenningsverschijnselen ervaart bij het afkicken van alcohol dan biedt The Home Clinic een online detox. Tijdens de detox wordt je gemonitord door een verslavingsarts en heb je soms wel meerdere keren per dag contact. De duur van een detox is meestal tussen 1 en 2 weken. Mogelijk worden tijdens de detox medicijnen voorgeschreven om de ontwenningsverschijnselen tegen te gaan waaronder middelen tegen epilepsie en misselijkheid. Na de detox kun je verder worden ondersteund met medicatie die je helpen om geen of minder alcohol te drinken.

Als je geen detox nodig hebt of al een detox hebt gedaan dan kun je een psychologische interventie bij The Home Clinic volgen. The Home Clinic biedt zowel korte trajecten van 4 tot 6 weken als wat meer intensieve trajecten tot een half jaar. Je hebt dan op regelmatige basis contact met je behandelaar via beeldbellen, mail of telefoon. Nadat de therapeutische interventie is afgerond is er nazorg beschikbaar om te leren toepassen van wat je in de therapie hebt geleerd.

Voor familieleden en partners zijn er aparte trajecten beschikbaar om meer inzicht te krijgen in de mechanismen van verslaving. Als het mogelijk is kunnen zij echter ook bij de behandeling betrokken worden.

behandeling van alcoholverslaving

Met de juiste behandeling voor alcoholverslaving kun je snel vaardigheden ontwikkelen om jouw alcoholgebruik onder controle te krijgen. Een goede behandeling inspireert tot het maken van de juiste keuzes en rekent af met een negatief zelfbeeld of zelfbestraffing. Daarnaast kenmerkt een goede behandeling zich door de onderliggende oorzaken van alcoholverslaving aan te pakken.

© 2004 The Home Clinic | versie maart 2024