Wat is een detox?
Een detoxificatie (kort detox) betekent letterlijk het lichaam reinigen van gifstoffen. In de verslavingszorg wordt met de detox het hele proces aangeduid waarin je lichaam ontwent van alcohol of drugs na langdurig of intensief gebruik. Andere woorden zijn ontgifting of ontwenning. The Home Clinic biedt detoxen voor het stoppen met alcohol, het afkicken van cocaine of cannabis en het afbouwen van medicatie, met name van slaapmiddelen zoals Xanax, Diazepam of Valium.
0294 450 186Heb ik een detox nodig?
Wanneer je gedurende langere tijd alcohol of drugs gebruikt, wordt je lichaam afhankelijk van het middel. Je hersenen raken gewend aan de aanwezigheid van het middel en passen zich hierop aan. Uiteindelijk bouw je tolerantie op voor alcohol of drugs, wat betekent dat je steeds hoger moet doseren om dezelfde effecten te voelen. Je krijgt een onbedwingbare hunkering naar het middel en als je wilt stoppen of minderen, reageert je lichaam met symptomen zoals rillingen, koorts, hoofdpijn, overgeven en diarree. Deze symptomen worden ontwenningsverschijnselen of afkickverschijnselen genoemd.
De hevige trek en de ontwenningsverschijnselen maken het moeilijk om te stoppen met alcohol of drugs. Tijdens een detox worden deze ontwenningsverschijnselen behandeld en kun je gecontroleerd stoppen met alcohol of drugs. Ook voor de hevige trek kunnen we medicatie voorschrijven. Zo leert je lichaam na verloop van tijd om zonder alcohol of drugs te leven.
Hoe lang duurt een detox?
Een alcoholdetox duurt doorgaans 1 tot 3 weken. Bij cocaine, cannabis of andere middelen kan dit langer zijn. Cliënten voelen de meest intense ontwenningsverschijnselen tijdens de eerste dagen of week van een detox.
Vroege symptomen van ontwenning bestaan onder meer uit diarree, braken, spierpijn, koorts en tremoren. Medicatie kan veel van deze lichamelijke klachten verlichten.
Naast lichamelijke ontwenningsverschijnselen kunnen er ook psychologische ontwenningsverschijnselen optreden waaronder slapeloosheid, depressie of angst. Deze symptomen kunnen weken of maanden duren. Verslavingsartsen of psychiaters gebruiken meestal een combinatie van medicatie en therapie om cliënten te helpen psychologische ontwenningsverschijnselen te overwinnen.
Na de detox zijn je hersenen nog niet helemaal verlost van het middel. Een detox is daarom altijd een begin van een behandeling, nooit een behandeling op zich.
Factoren die van invloed zijn op de duur van de detox
- Ernst en soort verslaving
- Duur van de verslaving
- Bijkomende psychische problemen
- Lichamelijke conditie
- Gewicht
- Leeftijd
- Omgeving waar de detox wordt uitgevoerd
- Kracht van ondersteunende personen
Waar kan ik een detox doen?
Een detox kun je thuis of in een kliniek doen. Bij de meeste instellingen betekent een detox aan huis dat je regelmatig naar een polikliniek moet voor een consult. Bij The Home Clinic word je online begeleid tijdens het ontgiften. Je blijft dan thuis maar een verslavingsarts houdt contact met je en controleert met regelmaat of de ontwenningsverschijnselen tijdens het ontgiften niet te hevig worden. Meestal start er dan ook gelijktijdig een traject met online therapie.
Als je goed gemonitord wordt dan is een thuisdetox even veilig als een klinische detox. Een thuisdetox is echter niet voor iedereen geschikt. Als je zeer hevige ontwenningsverschijnselen ervaart bij het stoppen met alcohol of drugs dan kun je beter naar een verslavingskliniek. Ongeveer 10% van de mensen met problematisch middelengebruik heeft een verslavingskliniek nodig.
0294 450 186Thuisdetox van The Home Clinic
Als je verslaafd bent aan drugs of alcohol dan is het een uitdaging om te stoppen. Ineens stoppen met alcohol of drugs kan dan riskant zijn. Monitoring tijdens de detox is daarom noodzakelijk.
Dr. P. Bodewits, verslavingsarts en directeur van The Home Clinic.
Herstel van verslaving kan moeilijk zijn, vooral tijdens de detox. De hevige ontwenningsverschijnselen die kunnen optreden als je stopt met alcohol of drugs kunnen de reden zijn om met de detox te stoppen en weer te gebruiken. Je kunt hierdoor ook bang zijn om opnieuw een detox te ondergaan. Thuis ontgiften met voldoende professionele toezicht en support zorgt ervoor dat je nauwelijks ontwenningsverschijnselen ervaart met een grotere kans op een succesvol verloop van de detox. Bij The Home Clinic wordt je daarom tijdens de detox begeleid door een verslavingsarts zodat complicaties worden voorkomen.
Andere voordelen van een thuisdetox is dat deze minder ingrijpend en minder stigmatiserend is. Thuis detoxen kost doorgaans veel minder tijd dan detoxen in een verslavingskliniek. De thuisdetox is ook niet locatie-afhankelijk. Mits je beschikt over familieleden die je willen ondersteunen tijdens de detox dan kun je bijna altijd via onze online detoxprogramma ontgiften.
Voor wie is de thuisdetox van The Home Clinic geschikt?
- Als je wilt stoppen of minderen met alcohol of drugs;
- Als je milde tot matige ontwenningsverschijnselen ervaart;
- Als je je niet thuis voelt in een verslavingskliniek of een polikliniek;
- Naast je verslaving kun je klachten hebben van depressiviteit, maar je hebt geen last van suïcidale gedachten;
- Naast je verslaving kun je klachten hebben van angst of paniek;
- Naast je verslaving kun je gediagnosticeerd zijn met ADHD;
- Als je ambivalent bent of je in behandeling wil voor verslaving, maar wel open staat voor een full web based behandeling;
- Als je om andere redenen, bijvoorbeeld vanwege pricacy, niet kunt melden bij de reguliere verslavingszorg.
Voor wie is thuis detoxen niet de juiste behandeling?
- Als je eerder ernstige ontwenningsverschijnselen hebt ervaren;
- Als je suïcidaal bent of kunt worden of op andere wijze psychiatrisch instabiel bent;
- Als je naast je verslaving te kampen hebt met ernstige persoonlijkheidsproblematiek;
- Als je in de afgelopen 4 jaar een psychose, delirium of een epileptisch aanval hebt gehad;
- Als je een instabiele levercirrose of diabetes hebt;
- Als er uitingen zijn van agressie;
- Als je geen sociaal netwerk hebt die je kan ondersteunen tijdens de detox;
- Als je geen toegang hebt tot internet of een online behandeling niet ziet zitten.
Wat kun je verwachten tijdens de detox?
Tijdens de detox van alcohol of drugs
Tijdens de detox van alcohol of drugs wordt je bij The Home Clinic medisch begeleid door een verslavingsarts. Je partner of familie ontvangen hierbij ondersteuning om je zo goed mogelijk bij te kunnen staan. Je hebt meerdere keren per dag contact met je verslavingsarts. Afhankelijk van het verloop van de detox kan het nodig zijn dat de verslavingsarts ook medicatie voorschrijft tegen de afkickverschijnselen van alcohol of drugs.
Een detox bij The Home Clinic begint met een beoordeling door de verslavingsarts. De arts zal je vragen stellen over je medische geschiedenis, het middelenmisbruik en de ernst van je verslaving. Soms vindt de arts laboratoriumonderzoek nodig. Hiervoor kun je bloed laten afnemen op een locatie in je eigen provincie. De verslavingsarts kan met de resultaten van dit onderzoek een detoxplan opstellen om je zo veilig en comfortabel mogelijk te behandelen.
Na het onderzoek wordt het plan met jou en met de personen die jou willen ondersteunen besproken. Iedereen moet achter het detoxplan staan. Hierna ontvang je samen met de mensen die je willen ondersteunen uitgebreide instructies, zodat iedereen weet wat ze kunnen verwachten en wat hun taken zijn tijdens de detox. Als dit voor iedereen duidelijk is kan er een datum worden vastgesteld waarop de detox zal beginnen.
Bij de detox worden altijd de principes voor een veilige en effectieve detox gevolgd.
We kijken naar je gezondheid
Een lichaam waar jij je prettig in voelt is de basis voor mentale energie. Daarom krijgt iedere cliënt bij ons de mogelijkheid voor een medische screening. Teveel alcohol of drugs doen dingen met je lichaam waar je niet blij van wordt en verandert je uiterlijk in negatieve zin. Teveel drinken verhoogt je cholesterol en beschadigt je organen, teveel blowen geeft overgewicht en cocaïne put je lichaam uit. We geven adviezen over je fysieke gezondheid, voeding en slaap.
Ondanks alle inspanningen van iedereen kan een detox zwaar zijn. Maar als het voltooid is, voelen de meeste cliënten zich gezonder en kunnen ze zich beter concentreren op de volgende fase van de behandeling. De specifieke benadering die wordt gebruikt tijdens het detoxen variëert bij iedere cliënt afhankelijk van het middel en de ernst van de verslaving en is de expertise van de verslavingsarts. Deze benadering zal er echter ten allen tijde op gericht zijn om de ontwenningsverschijnselen en de hunkering naar het middel zoveel mogelijk tegen te gaan.
Herstel en vervolgbehandeling na de detox
Langdurige abstinentie is lastig vol te houden zonder vervolgbehandeling na de detox. De kans op terugval is veel lager voor cliënten die na de detox aanvullende therapie bijwonen of zich aansluiten bij steungroepen.
Zodra je vrij bent van alcohol of drugs kan therapie je helpen om risicovol gedrag te veranderen en je leren de gevaren te zien die tot verslaving leiden. Dit kan betekenen dat je stressvolle factoren uit je leven moet veranderen of dat je mensen uit je sociale netwerk moet vermijden die een negatieve invloed hebben op je gebruik.
Bij The Home Clinic komen deze onderwerpen aan bod, maar ook genetische aanleg, omgevingsfactoren of psychische stoornissen kunnen onderwerpen zijn waar dieper op ingegaan wordt. Verder leer je op tijd waarschuwingssignalen van een terugval te herkennen. Terugval is een veel voorkomend probleem op de weg naar herstel. Bij terugval is het verstandig om direct de detox te hervatten en de begeleiding is tijdens de terugval minstens zo belangrijk als tijdens de eerste start van de behandeling. Daarnaast helpen we je motivatie èn beloning te vinden in een leven zonder alcohol of drugs.
The Home Clinic biedt verschillende online interventies afhankelijk of er behandeld wordt voor alcoholverslaving, cocaineverslaving, cannabisverslaving of medicijnverslaving. Afspraken vinden plaats in de online spreekkamer, waar je je therapeut, zonodig meerdere keren per dag, ziet en spreekt. Hierbij kun je gebruik maken van digitale hulpmiddelen en instructiefilmpjes en digitale vragenlijsten om de behandeling verder te ondersteunen.
Stappen tijdens de detox van alcohol of drugs
Detoxen van alcohol of drugs omvat 3 stappen.
Inschatting en Detoxplan
Om goed in te kunnen schatten of je thuis kunt detoxen vindt er een interview plaats met de verslavingsarts. Je ontvangt een uitgebreide medische vragenlijst en zonodig zal er lichamelijk onderzoek of bloedonderzoek plaatsvinden. Tevens wordt er gekeken naar je psychische gesteldheid op dat moment en naar de kracht en mogelijkheden van het ondersteuningssysteem zoals je familie of partner.
Aan de hand van deze factoren kan de verslavingsarts een risico-profiel maken. Dit profiel bepaalt voor een belangrijk deel hoe je detoxplan er uitziet en waar de detox kan plaatsvinden. Het opstellen van het detoxplan is de taak van een verslavingsarts.
Detox en Stabilisatie
Op het moment dat je stopt met alcohol of drugs gaat je lichaam op zoek naar een nieuwe balans. Dit kan enige tijd duren waarbij je last kunt krijgen van ontwenningsverschijnselen. Een team onder regie van je verslavingsarts biedt hierbij ondersteuning zodat je zo snel mogelijk een medisch stabiele toestand bereikt.
Bij een detox van alcohol kan medicatie worden gebruikt om ontwenningsverschijnselen te helpen verlichten. Bij detoxen van cocaïne, cannabis en benzodiazepines staat het gebruik van medicijnen wat minder op de voorgrond. De duur van de ontwenning en de ernst van de symptomen hangen af van de ernst van de verslaving en het type verslaving, zie duur van de detox in weken.
Afronding detox en voorbereiding 2de fase
In de afrondingsfase van de detox word je voorbereid op de psychologische fase van behandeling.
Tijdens het ontgiften van alcohol of drugs kunnen vooral lichamelijke en psychologische klachten optreden die direct verband houden met de ontgifting van het middel zoals trillen, een verhoogde agitatie of angst. Een detox is echter geen volledige behandeling van de psychologische en achterliggende problematiek van verslaving. De grootste uitdagingen liggen in het vervolgtraject waarin je leert om zonder drank- of drugsgebruik een zinvol leven op te bouwen. Alleen als mensen alle fasen van de behandeling doorlopen, is er een goede kans op volledig herstel van verslaving.
Medicatie tijdens de detox
Medicatie tijdens de detox helpt het lichaam om te ontgiften van alcohol, medicijnen of drugs. De verslavingsarts van The Home Clinic houdt toezicht op dit hele proces.
De meeste medicijnen die tijdens de detox worden gebruikt, behandelen bijwerkingen van de ontgifting, zoals hoofdpijn, koorts, misselijkheid, epileptische toevallen of hevig trillen. Er zijn geen medicijnen die het lichaam helpen om sneller te ontgiften, maar sommige medicijnen kunnen wel de hunkering naar alcohol of drugs verminderen. De verslavingsart zal hierbij proberen om de detox voor de cliënt zo comfortabel mogelijk te maken en tegelijkertijd de mogelijke medicamenteuze interacties en bijwerkingen te observeren om complicaties te voorkomen.
Veel voorkomende medicatie tijdens de detox
Benzodiazepine
Benzodiazepine is de eerste keus voor cliënten die ontgiften van alcohol. De medicijnen kunnen epileptische aanvallen en delirium voorkomen en minder hevige ontwenningsverschijnselen zoals trillen en angst verlichten.
Tijdens de detox van alcohol worden gewoonlijk langwerkende benzo's zoals lorazepam voorgeschreven. Kortwerkende benzo's zoals oxazepam kunnen de voorkeur hebben voor cliënten met leverproblemen. Benzo's kunnen ook worden gebruikt om angst te verminderen tijdens hallucinaties veroorzaakt door een delirium. Nadat cliënten zijn gestabiliseerd worden de benzo's in de loop van een aantal dagen rustig afgebouwd. Ineens stoppen met hoge dosis benzo's kan gevaarlijke bijwerkingen veroorzaken.
In de volksmond worden benzo's ook wel pammen genoemd, omdat veel namen van benzo's eindigen op pam zoals Diazepam, Oxazepam en Lorazepam.
Meest gebruikte benzo's tijdens een detox
- Chloordiazepoxide of Librium
- Diazepam
- Oxazepam
- Lorazepam
- Clonazepam
Antidepressiva
Antidepressiva worden vaak voorgeschreven aan cliënten met bijkomende psychische stoornissen en kunnen helpen als tijdens de detox ernstige depressie of suïcidale gedachten optreden.
Met name cliënten die ontgiften van amfetaminen of cocaïne kunnen tijdens de ontwenning een depressie ontwikkelen zodat het voorschrijven van antidepressiva tijdens de detox geïndiceerd kan zijn.
Meestal hebben SSRI's de voorkeur boven andere anti-depressiva, omdat deze minder bijwerkingen hebben en er minder interacties zijn met andere geneesmiddelen. De meest voorkomende bijwerkingen van SSRI's zijn angst, slaperigheid en slapeloosheid. Antidepressiva moeten langzaam worden afgebouwd vanwege de ontwenningsverschijnselen die kunnen optreden als er ineens gestopt wordt.
Sommige kalmerende antidepressiva, waaronder Mirtazapine of Imipramine, worden tijdens een detox gebruikt om slapeloosheid te behandelen. Ze moeten echter voorzichtig worden gebruikt, omdat ze het risico op epileptische aanvallen bij sommige cliënten kunnen vergroten.
Anti-epileptica
Anti-epileptica of anticonvulsiva worden gebruikt om epileptische aanvallen te voorkomen of het risico op epileptische aanvallen te verlagen en worden vaak gebruikt tijdens het ontgiften van alcohol of benzodiazepines.
Anticonvulsiva kunnen tevens de stemming bij cliënten met een bipolaire stoornis stabiliseren. Zwangere vrouwen die een detox ondergaan, moeten worden gewaarschuwd dat anticonvulsiva of anti-epileptica zijn geassocieerd met schade aan de vrucht.
Anticonvulsiva of anti-epileptica tijdens alcoholdetox
- Gabapentine
- Carbamazepine
Antipsychotica
De verslavingsarts of psychiater kan antipsychotica voorschrijven om agitatie, wanen, hallucinaties en delirium te behandelen tijdens de detox.
Antipsychotica worden vaak gebruikt tijdens het ontgiften van alcohol en worden zelden gebruikt om psychotische symptomen veroorzaakt door hallucinogenen onder controle te houden. Meestal wordt haldol of haloperidol voorgeschreven als antipsychotica nodig is tijdens een detox.
Sommige antipsychotica kunnen het risico op epileptische aanvallen bij cliënten verhogen zodat goede monitoring tijdens de detox erg belangrijk is.
Clonidine
Clonidine is oorspronkelijk bedoeld voor de behandeling van hoge bloeddruk maar wordt soms ook voorgeschreven aan cliënten die ontgiften van alcohol en/of drugs.
Bij cliënten met hartproblemen of hoge bloeddruk die ontgiften van alcohol, kan clonidine sommige ontwenningsverschijnselen helpen verlagen. Tijdens een detox van opiaten kan clonidine eveneens een aantal symptomen verminderen, vaak in combinatie met andere medicijnen. Clonidine wordt soms gebruikt om lichte symptomen van benzodiazepine-ontgifting te behandelen.
In Nederland is het medicijn niet geïndiceerd voor de behandeling van ontwenningsverschijnselen, maar het wordt vaak off-label voorgeschreven.
Andere medicatie
Naast de eerder genoemde medicatie kan de arts ook vitaminepreparaten en andere medicatie voorschrijven afhankelijk van het middel en de klachten.
Het voorschrijven van andere middelen zal ook op basis van de individuele klachten zijn. Een aantal vitaminepreparaten is echter standaard bij een detox.
Veel gebruikte medicatie en supplementen tijdens de detox:
- Thiamine en vitamine-B preparaten bij alcoholdetox
- Misselijkheid - Domperidon
- Diarree - Loperamide
- Pijn - Paracetamol of Ibuprofen
- Verstopping - Bisacodyl of Lactulose
Kiezen voor een detoxfaciliteit
Welke detox het beste bij jou past wordt mede bepaald door het middel en de ernst van de verslaving, overige problematiek en persoonlijke overwegingen. The Home Clinic is gespecialiseerd in online detoxificatie van alcohol en drugs waaronder cocaïne, cannabis en benzodiazepines. Je blijft hierbij thuis en word online begeleid bij het afkicken. Dit kan niet bij alle vormen van verslaving, zie Voor wie is de thuisdetox geschikt? Als een thuis- of ambulante detox niet mogelijk is dan dien je opgenomen te worden voor de detox. Sommige detoxafdelingen richten zich op specifieke doelgroepen zoals vrouwen of jongeren en er zijn instellingen met een religieuze of spirituele achtergrond.
Het middel en de ernst van de verslaving is grotendeels van invloed op de locatie waar de detox kan plaatsvinden. Bij een ambulante detox bezoek je de praktijk of polikliniek van de zorgverlener of volg je consulten online. Bij chronische en ernstige vormen van verslaving zijn ook nog behandelingen met consulten aan huis mogelijk. Bij een klinische detox word je opgenomen op een detoxafdeling, doorgaans van een verslavingskliniek.
Ambulante faciliteiten doen in kwaliteit niet veel onder voor klinische detoxen maar hebben vaak betere resultaten ten aanzien van terugval.
Als laatste is het belangrijk dat je een instelling kiest die bij je verwachtingen past. Hiervoor kun je kijken naar de kwaliteitstandaarden van de verslavingszorginstelling en of je je kunt vinden in de achtergrond en visie van de zorgverlener.
Detoxfaciliteiten bij oplopende ernst van verslaving
- Zelfhulpgroepen: Zelfhulpgroepen kunnen ondersteuning bieden als iemand gaat ontgiften. Men krijgt de ondersteuning van ervaringsdeskundigen die veel kunnen vertellen over het verloop van een detox en welke remedies er zijn tegen ontwenningsverschijnselen. Ze spreken de taal van verslaafden en hebben hierdoor soms een betere toegang tot cliënten dan partners of professionals. Zelfhulpgroepen zijn bij een detox van ernstige verslaving niet geschikt.
- Huisarts of psychiater: Sommige huisartsen en vrijgevestigde psychiaters hebben veel kennis over detoxen en de behandeling van verslaving. Veel verslavingsartsen zijn voormalige huisartsen! Bij de huisarts neemt de POH doorgaans het psychologisch vervolgtraject na de detox over. Een detox in de huisartsenpraktijk of bij de psychiater is goed mogelijk als de patiënt over een steunsysteem beschikt en de arts voldoende ervaring heeft. Complexe verslaving is hiervoor niet geschikt.
- Poliklinische behandeling: Bij een poliklinische behandeling vindt de behandeling plaats via consulten op de polikliniek. Sommige poliklinieken bieden ook dagbehandeling. Dit kan prettig zijn voor cliënten die het aanhouden van een goede dagstructuur lastig vinden. Veel poliklinieken hebben niet de mogelijkheid om de cliënt regelmatig te monitoren en verwijzen daarom bij een hoge kans op ontwenningsverschijnselen door naar een detoxafdeling van een verslavingskliniek.
- Online detox van The Home Clinic: de online detox en behandeling van The Home Clinic bevindt zich tussen polikliniek en kliniek in. Het contact vindt plaats via beeldbellen en het aantal contactmomenten wordt geïntensiveerd op het moment dat de cliënt dit nodig heeft. Op deze manier kunnen cliënten met ontwenningsverschijnselen tijdens de detox goed gemonitord worden.
- Detoxafdeling binnen een verslavingszorginstelling: Een klinische detoxafdeling biedt de cliënten acute of kortdurende behandeling. De meeste detoxafdelingen zijn onderdeel van een verslavingskliniek waar ook vervolgbehandelingen worden aangeboden, maar het is aan de cliënt om te bepalen of deze de vervolgbehandeling binnen dezelfde instelling vervolgt of elders. De meeste detoxafdelingen hebben een strak regime om de structuur en orde te bewaken. Dit is vaak nodig, omdat vreemde mensen die elkaar niet kennen in instabiele psychische toestand met elkaar moeten samenwonen. Dit strakke regime is echter niet voor iedereen geschikt, zie ook Gedachtengoed achter de oprichting van The Home Clinic.
- Detoxafdeling binnen een psychiatrische instelling: Deze detoxafdeling is met name bedoeld voor mensen met verslaving in combinatie met ernstige psychiatrische aandoeningen. In Nederland worden deze afdelingen ook wel dubbeldiagnose-afdelingen genoemd.
- Intensive Home Treatment: Grotere verslavingszorginstellingen bieden Intensive Home Treatment teams. Dit zijn teams die chronisch ernstig verslaafde mensen met vaak bijkomende psychiatrische problemen aan huis ontgiften en behandelen. Intensive Home Treatment is een dure vorm van zorg die alleen wordt toegepast bij chronische cliënten die niet in de reguliere medische zorg terecht kunnen.
Principes voor een veilige en effectieve detox
Bij The Home Clinic wordt een medische detox aangeboden. Met deze detox volgen we de Richtlijn Detoxificatie van Psychoactieve Middelen. In deze richtlijn staat beschreven onder welke voorwaarden je veilig kunt ontgiften van alcohol, drugs of medicijnen en deze richtlijn wordt ondersteund door de meeste huisartsen, verslavingszorginstellingen en professionals die in de verslavingszorg werkzaam zijn waaronder verslavingsartsen, psychiaters en psychologen.
De volgende principes voor een veilig en effectieve detox zijn afgeleid van de Richtlijn Detoxificatie van Psychoactieve Middelen. Deze principes worden standaard toegepast bij een detox van The Home Clinic.
Principes voor een effectieve detox
- Een detox is geen behandeling op zich, maar onderdeel van een volledige behandeling;
- Een detox bestaat uit een inschatting van de problematiek, de start van de detox en stabilisatie en de voorbereiding op de 2de fase;
- Het middel en de ernst van de verslaving bepaalt de vorm van de detox;
- Een detox moet afhankelijk van het middel en de ernst van de verslaving op de juiste plaats worden uitgevoerd;
- Een detox moet worden opgenomen in een detoxplan;
- Een detoxplan moet individueel zijn en aangepast aan de persoonlijke situatie van de cliënt;
- Alle ontwenningsfasen moeten vooraf uitvoerig met de cliënt worden besproken;
- De cliënt moet volledig achter de detox staan en mee willen werken aan de ontwenning;
- De volgende fase van behandeling moet aansluitend zonder wachttijd op de detox kunnen starten;
- Het succes van een detox kan worden gemeten door een goede participatie in de 2de fase.
Principes voor een veilige detox
- Voorafgaand aan de detox wordt er uitvoerig educatie gegeven over de ontwenning en wordt er geoefend met vaardigheden;
- De familie en anderen uit het ondersteuningssysteem worden intensief betrokken en geïnformeerd over ontgiften en wat een detox inhoudt als dit thuis plaats vindt;
- Er wordt gezorgd voor een veilige omgeving;
- In de communicatie wordt gebruik gemaakt van motiverende gespreksvoering en niet van confrontatie;
- Er wordt gestreefd naar een goede en professionele therapeutische relatie;
- Het sociale en medische model van detox hebben beiden de intentie een persoon te ondersteunen in het stoppen met drinken of het stoppen met drugsgebruik.
Andere vormen van detoxificaties
Naast de medische detox vind je hieronder een aantal voorbeelden van detoxificaties die door andere zorgaanbieders worden aangeboden. Deze lijst is niet volledig. Bij de keuze voor een detox-faciliteit is het belangrijk om te controleren of de faciliteit werkt volgens de Richtlijn Detoxificatie van Psychoactieve Middelen en de Principes voor een veilige en effectieve detox.
Detox vanuit het sociale model
Het sociale model houdt in dat mensen op een veilige plek afstand kunnen doen van hun alcohol of drugsgebruik.
Meestal vindt de detox plaats op faciliteiten zoals een safe house waar vaak ervaringsdeskundigen aanwezig zijn om morele support te geven aan diegenen die strijden tegen hun verslaving. Andere voorbeelden zijn AA-groepen die vanuit het 12-stappenprogramma mensen ondersteuning bieden.
Cold Turkey stoppen
Cold Turkey stoppen betekent dat je ineens met alcohol of drugs stopt zonder begeleiding of medicatie.
Cold Turkey verwijst naar de ontwenningsverschijnselen die je kunt krijgen als je plotseling stopt met alcohol of drugs en dan in het bijzonder naar het verschijnsel dat de haren op de huid rechtop gaan staan. Cold Turkey stoppen met alcohol of drugs is waarschijnlijk de meest voorkomende manier van stoppen. Cold Turkey stoppen kan gevaarlijk zijn. Plotseling stoppen na langdurig alcoholgebruik of gebruik van opiaten of benzodiazepines kan hevige lichamelijke reacties geven met epilepsie of delirium als gevolg. Cold Turkey stoppen wordt daarom altijd ten sterkste afgeraden.
Ultrasnelle detox of afkicken onder narcose
Een ultrasnelle detox houdt in dat je onder narcose wordt gebracht en tegelijk medicatie toegediend krijgt waardoor je versneld ontwent.
Ultrasnelle detox-technieken werden begin jaren 90 ontwikkeld om onthoudingsverschijnselen te verminderen voor mensen die afhankelijk zijn van heroïne of andere opiaten. Talrijke studies hebben echter aangetoond dat een ultrasnelle detox de ontwenning niet vergemakkelijkt en het onacceptabele risico's oplevert, met name voor cliënten met aandoeningen zoals diabetes, hartaandoeningen, HIV, AIDS of psychische stoornissen.
Detox van alcohol met behulp van Ibogaine
Vergelijkbaar met de ultrasnelle detox is het gebruik van Ibogaïne om van alcohol te ontgiften.
Ibogaïne is een hallucinerende stof die wordt gewonnen uit de bast van de West-Afrikaanse plant Tabernanthe Iboga. Bij een Ibogaïne-detox krijg je een drankje met Ibogaïne waarna hallucinaties optreden die intens kunnen zijn. Na enkele uren nemen de hallucinaties af en zou je geen tot nauwelijks ontwenningsverschijnselen ervaren. De begeleiding is vaak in handen van medisch ongeschoolde mensen.
Het wetenschappelijke bewijs voor de werkzaamheid van Ibogaïne is tot nog toe erg mager en de stof heeft gevaarlijke bijwerkingen. Het is niet goed te voorspellen hoe een individu zal reageren op Ibogaïne. Dit kan voor mensen met PTSS, bipolaire stoornis of schizofrenie ernstige gevolgen hebben. Zo zijn er meldingen met dodelijke slachtoffers vergelijkbaar met de dodelijke ongelukken na de beruchte bad trips door het gebruik van LSD in de jaren 60/70. Verder kan Ibogaïne gevaarlijke hartritmestoornissen geven. Nader onderzoek naar de mogelijkheden van Ibogaïne om alcohol en drugsverslaving te behandelen zijn nodig. Er zijn op dit moment geen erkende verslavingszorginstellingen in Nederland die gebruik maken van Ibogaïne bij een detox.
Top 7 Veel Gestelde Vragen over de Detox
- Hoe lang duurt de gemiddelde behandeling voor een detox?
- De gemiddelde detoxduur is afhankelijk van het middel en de ernst van de verslaving, zie ook hoe lang duurt een detox? Sommige instellingen bieden alleen korte detoxprogramma's aan, andere bieden een langere detoxduur. Zorg ervoor dat de instelling de duur biedt die je nodig hebt. Soms spelen commercieel belangen mee om extra lange detoxen aan te bieden, maar dit is niet altijd in het voordeel van de cliënt.
- Hoe weet ik of de instelling een kwalitatief goede detox aanbiedt?
- Check in ieder geval of geregistreerde verslavingsartsen betrokken worden bij de behandeling. Zij zijn specialist in het medisch begeleiden van een detox en het best in staat om ontgifting en hunkering te behandelen. Let op want er is een tekort aan deze specialisten.
- Is er voldoende toezicht tijdens de detox?
- Voldoende toezicht is zowel bij een ambulante als klinische setting van belang. Vraag wat de kwalificaties zijn van de hulpverleners die toezicht houden. Bij een klinische detox dient er 24 uur per dag minimaal een HBO-verpleegkundige aanwezig te zijn met een arts in de achterwacht. Bij een ambulante behandeling is meestal geen 24-uurs zorg nodig.
- Hoe worden de behandelplannen van een detox opgesteld?
- Een behandelplan wordt altijd samen met jou opgesteld en houdt rekening met je individuele behoeften. Begin niet aan een detox als er geen goed plan op tafel ligt of als deze niet uitvoerig met je is besproken.
- Worden familie en vrienden bij de detox betrokken?
- Vraag naar de mogelijkheid om familie en vrienden te betrekken bij de behandeling. Zij leren tijdens de detox hoe zij jou kunnen ondersteunen, ook als de hulpverlening weer wegvalt.
- Kan ik de instelling bezoeken en kennismaken voordat ik start met een detox?
- Goede instellingen bieden deze mogelijkheid om je vertrouwd te maken met de omgeving en de hulpverleners.
- Kan ik na de detox direct door met vervolgbehandeling?
- Goede instellingen bieden naadloos een vervolg. Een detox heeft in de meeste gevallen geen zin als er geen vervolgtraject is. Er zijn ook instellingen die je verplichten bij hen het vervolgtraject te doen. Dit kan en mag niet. Je kunt dus ook besluiten om elders een vervolgbehandeling te doen.